Wat is Keratoconus?
De aanvang begint meestal gedurende de puberteit of bij jong volwassenen met geleidelijke progressieve achteruitgang. Beide ogen zijn doorgans aangetast hoewel er verschillen in ernst tussen beide ogen kunnen optreden. Er is geen duidelijke erfelijkheid aanwezig bij keratoconus en de meeste patiënten hebben geen familiale voorgeschiedenis. In 10 % van de gevallen zien we een erfelijke overdraagbaarheid met variabele ernst van de aandoening. Uitzonderlijk is keratoconus geassocieerd met algemene aandoeningen. Oogaandoeningen welke in verband gebracht worden met keratoconus zijn allergische keratoconjunctivitis, veelvuldig hard wrijven in de ogen en andere meer uitzonderlijke oogaandoeningen. Een grondig oogonderzoek gaat na indien er geassocieerde oorzaken aanwezig zijn.
Tot voor kort was enkel chirurgische hoornvliestransplantatie mogelijk voor correctie van zware vormen van keratoconus. Gelukkig heeft zich de laatste aantal jaren een aantal vormen van nieuwe therapieën aangeboden waardoor het ziekteproces kan gestabiliseerd en het zicht kan verbeterd worden. Met behulp van deze nieuwe behandelingsmethoden is het mogelijk in de meeste gevallen een hoornvliestransplant te vermijden of op termijn uit te stellen. Gezien de mogelijke verschillende graden van keratoconus of ectasie is een behandelingsplan voor iedere patiënt uniek. Ook zullen dikwijls verschillende van de mogelijke behandelingsmethoden gecombineerd worden voor optimaal resultaat.
Hoe kan je keratoconus herkennen en wat zijn de symptomen?
Meestal begint de aandoening in de puberteit of bij jong volwassenen met eenzijdige vermindering van het zicht ten gevolge van progressieve bijziendheid en astigmatisme of ellipsvormigheid van het hoornvlies. Deze vorm van astigmatisme wordt onregelmatig en er dienen frequent brilaanpassingen te gebeuren alsook eventueel aanpassingen van contactlenzen. Contactlenzen worden onverdraagzaam naarmate de aandoening evolueert. Het normale andere oog zal tekenen van keratoconus beginnen te vertonen binnen een periode van 10 jaar in ongeveer 50 % van de gevallen. De vermindering van het zicht kan leiden tot visuele invaliditeit.
De diagnose
Keratoconus is een centrale of paracentrale hoornvliesverdunning met uitstulping van het hoornvlies en onregelmatig astigmatisme. Speciale foto’s met topografie van het hoornvlies en speciale scans met tomografie van het hoornvlies kunnen de plaatsen aanduiden van corneale verdunning, onregelmatig astigmatisme en uitstulping van het hoornvlies. Deze gespecialiseerde onderzoeken tonen de graad en de ernst van de keratoconus en helpen ons sterk bij het bepalen van de behandelingsmogelijkheden.
Hoe te behandelen?
Met een bril en/of contactlenzen
Bril:
- Bij vroege gevallen kan een bril regelmatig en mild onregelmatig astigmatisme van het oog corrigeren.
Contactlenzen:
- Zachte contactlenzen: kunnen regelmatig astigmatisme tot een bepaalde graad corrigeren alsook de bijziendheid.
- Harde contactlenzen: bij beginnend onregelmatig astigmatisme of hoge graden van astigmatisme dienen harde lenzen aangepast te worden.
- Sclerale lenzen: dit zijn specifieke contactlenzen met een grote diameter die bij slechte gevallen het onregelmatig astigmatisme kunnen verbeteren en zo het zichtkwaliteit doen toenemen.
Nadeel van het dragen van lenzen is dat geen enkele van deze behandelingen de keratoconus stopt of tegen houdt.
Intra-oculaire ring
Intra-corneale ring segmenten: Intra-corneale ringen zijn kleine halve boogvormige segmentjes van hard materiaal (polimethylmetacrylaat). Inbreng van deze boogvormige plastic segmentjes in het hoornvlies verbeteren op deze manier het onregelmatig astigmatisme. Ze worden reeds gebruikt bij keratoconus sinds 1997 en hebben hun effectiviteit bewezen. Voordeel van plaatsen van deze ringsegmenten is dat het proces omkeerbaar is indien geen perfect resultaat bekomen wordt. Deze ringsegmenten verbeteren het onregelmatig astigmatisme en versterken het hoornvlies. Bedoeling van deze behandeling is de zichtskwaliteit in de eerste plaats te stabiliseren en ook te trachten naar verdere visusverbetering door vermindering van het onregelmatig astigmatisme.
Intra-oculaire implantlenzen
Indien het astigmatisme te groot is om verbeterd te worden met bril of contactlens, indien het centraal hoornvlies een niet te onregelmatig astigmatisme vertoont of na vroegere behandeling met cross-linking of ringsegmenten, is het mogelijk een intra-oculair lensimplant te verrichten voor verbetering van het zicht. Dit implant corrigeert het astigmatisme en de bijziendheid en bevindt zich boven de eigen natuurlijke lens. Voordeel van deze methode is ook de omkeerbaarheid. Indien het toch niet mogelijk is kan ook overgegaan worden tot vervanging van de eigen lens met een torische lens met astigmatisme correctie via een cylinder.
UV cross-linking
UV cross-linking is een nieuwe techniek om het hoornvlies te verstevigen. Deze nieuwe techniek werd voor het eerst toegepast in 1998 en heeft sindsdien een opmars gekend voor stabilisatie van patiënten met keratoconus. Behandeling met collageen crosslinking kan het hoornvlies tot drie maal steviger en weerstandig maken tegen verder progressieve vervormingen.
Het voordeel van deze behandeling is dat zij weinig complicaties kent en de behandeling kan de ziekte stabiliseren om op deze manier meer invasie behandelingen zoals hoornvliestransplantie overbodig te maken. De behandeling bestaat erin om het hoornvlies te verzadigen met Vitamine B2, riboflavine en vervolgens te bestralen met UV-licht gedurende enkele minuten.
Op deze wijze wordt het hoornvlies sterk verstevigd. Momenteel beschikt Ooginstituut Aalst over het eerste toestel in België welke het mogelijk maakt de behandeling uit te voeren in enkele minuten. Hierdoor wordt de behandeling veiliger en veel comfortabeler voor de patiënt. Ook kunnen preventieve behandelingen van het andere oog gebeuren waarbij geen corneale wonde meer aanwezig is en een vlugge genezing optreedt. Bijkomend voordeel van deze behandeling is dat de onregelmatigheid van het astigmatisme geleidelijk kan afnemen ten gevolge van de cross-linking en op die manier het zicht verbeteren.
Hoornvliestransplantatie
Dit is noodzakelijk bij patiënten met sterk gevorderde progressieve ziekte en aanwezigheid van hoornvlieslittekens. De prognose van transplantaties in geval van keratoconus is zeer gunstig, maar visuele uitkomst kan moeilijk zijn ten gevolge van het aanwezige astigmatisme.
Maak je afspraak in het ooginstituut of bij oogartsen Coppens
In het Ooginstituut Aalst werkt een team van oogartsen samen met optometristen, een verpleegkundige en medische secretaresses om u zo goed mogelijk te kunnen helpen. U kan bij ons terecht met al uw oogproblemen.